Doğa İle Sorunlara Çözüm
Trenddesk şirketinin kurucusu ve yönetici olan Zeynep Arhon, yenilikçi fikirlerle ilgili bir kavram olan biyomimikrinin doğadan öğrendiğini, doğanın içindeki formları, süreçleri ve sistemleri rehber aldığını, doğanın öğretilerini gezegene daha az zarar veren çözümler geliştirmek için kullandığını söyledi.
Biyomimikri tasarım ve tasarımcıyı sürece dahil ederek, doğadan ilham alarak yaratıcı çözümler geliştirmeyi hedefliyor.
İnsan aklının yetmediği zamanlarda bizlere sorun çözümünde yardımcı olan biyomimikri, Türkiye’de oldukça yeni bir kavram. Türkiye’nin ilk ve tek biyomimikri uzmanı olan Zeynep Arhon, ‘Biyomimikri kavramını ilk kez 2006 yılında duydum. Yaklaşık bir yıl sonra ABD-Montana'daki Biyomimikri Enstitüsü dünyadaki ilk kapsamlı eğitimine başladım’ dedi. 2 yıl sonra mezun olan Arhon, şu an dünyadaki ilk 15 akredite biyomimikri profesyonelinden biri haline geldi. Avrupalı ilk mezun olan Arhon, programın eğitmenleri arasına katıldığına da değindi.
Zeynep Arhon, ‘ Türkiye ve yurt dışında iş süreçlerini biyomimikri ile iyileştirmek isteyen kurum ve markalara danışmanlık hizmeti veriyorum’ söyleminde bulundu. ‘Eldeki soru her ne ise biyolog, mühendis ve tasarımcılardan oluşan bir ekip kurup cevapları doğada arıyoruz’ diyen Arhon, danışmanlık hizmeti almak isteyenlerin bir soruya odaklanmamaları gerektiğini belirtti. Önemli olanın biyomimikri disiplinini anlamak olduğunu da ifadesine ekledi.
Biyomimikri Başarıyı Mümkün Kılar
Biyomimikri, doğanın zaman içinde test edilmiş kalıplarını ve stratejilerini taklit ederek insan yapımı zorluklara sürdürülebilir çözümler arayan bir yaklaşım.
Amacı ise uzun vadede yeryüzünde yaşama iyi adapte olmuş ürünler, süreçler ve politikalar yani yeni yaşam biçimleri yaratmak... Biyomimikri uzmanı Zeynep Arhon, biyomimikrinin iki kelimeden oluştuğunu, ‘biyo’ kelimesinin hayat, ‘mimikri’ kelimesinin ise taklit etmek anlamına geldiğini açıkladı. Arhon, ‘Biyomimikri, doğanın 3.8 milyar yıldır geliştirdiği stratejileri anlayarak çevreci çözümler tasarlamayı amaçlayan bir disiplin’ dedi. ‘Bu stratejiler doğrultusunda yeni bir şehirde tasarlamak mümkün, ışık ile renk alan kumaş da, soğuk zinciri gerektirmeyen aşı da’ diyerek doğanın sonsuz gücünden faydalanabileceğimizi belirtti.
Bütün iş fikirlerinde olduğu gibi biyomimikriden çıkan iş fikirlerinin de karlılığa pozitif etkide bulunmasının hedeflendiğini belirten Arhon, doğayı analiz ederek yenilikçi çözümler sunduklarını, o işin büyümesini ve hayatta kalma şansını artırdıklarını da vurguladı.
Doğadan Esinlenerek Ortaya Çıkan Projeler
Doğanın insan ihtiyaçlarına cevap verme şeklini model alan biyomimikrinin; sanat, teknoloji, enerji ve ulaşım gibi birçok farklı alanda kullanılabildiğini söylemek mümkün. Biyomimikrinin en önemli örneklerinden birisi Rönesans'ın dahi ismi Leonarda Da Vinci'nin kuşların anatomik yapısından esinlenerek tasarladığı makineler...Wright Kardeşlerin de uçak tasarlamak için kuşların kanat yapısından esinlendikleri dikkat çekiyor.
Örnekleri daha açık bir biçimde çoğaltmak gerekirse;
Kendini temizleyen boya: Nilüfer çiçeğinin bir diğer adı lotusun, mikro-pürüzlü yüzeyi, toz ve kir parçacıklarını doğal olarak temizler. Bir mikroskop altında bir nilüfer yaprağına bakıldığında, toz lekelerini savurabilecek minik tırnak benzeri çıkıntıları vardır. Su tanecikleri bir nilüfer yaprağı üzerinde yuvarlandığında arkasında temiz ve sağlıklı bir yaprak bırakarak yüzeydeki her şeyi toplar. Alman şirketi Ispo, bu fenomeni araştırmak için dört yıl harcadı ve benzeri özelliklere sahip bir boya geliştirdi. Boyanın mikro- pürüzlü yüzeyi dış yüzeyler de yeniden boyanma ihtiyacını azaltarak toz ve kir birikmesini önlüyor.
Istakoz gibi dayanıklı cep telefonu: Cep telefonlarında dayanıklılık üzerine pek çok araştırma yapılıyor. Motorola bu noktada doğanın dayanıklılığını inceledi. Istakozun kitin ve kalsiyum karbonattan oluşan sert, dayanıklı kabuklarının kalitesine ulaşmak isteyen Motorola kabuklu hayvanlar üzerine çalıştıktan sonra i560 modelini yarattı. Bu model de polikarbonat ve kauçuk benzeri bir plastikle çevresini kaplayarak ıstakozla aynı dayanıklılığı elde etti.
Ağaçkakan Gagası Gibi Balta: 100 yıldan uzun zamandır piyasada olan İtalyan spor firması Camp’ın tasarımcıları, buz baltasının üretilirken ağaçkakandan örnek aldılar. Tasarımcı Franco Lodato’ın yarattığı buz baltası, ağaç gövdesini saniyede 25 kez gagalayabilen usta oymacıları taklit etti. Tasarımcı baltanın ağaçkakana benzemesi için ön tarafına bir mil koymuş ve omurgaya da hafif bir kavis vermiş. Böylece darbeler daha etkili ve verimli olmuş. Bu, Camp şirketinin en çok satan ürünü olmuştur.
