Cụm từ HIV/AIDS có lẽ hầu như tất cả mọi người đều đã từng nghe đến nhiều lần rồi, tuy nhiên lại có rất ít người hiểu đúng nghĩa về nó. Những sai lầm trong hiểu biết về HIV/AIDS có thể sẽ khiến cho chúng ta có cái nhìn không thiện cảm với những bệnh nhân không may mắc phải căn bệnh thế kỷ này. Bài viết sau đây, nhà thuốc Hapu sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản cần biết về HIV và AIDS.

HIV/AIDS – hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, bệnh liệt kháng – là một bệnh gây ra do nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người.

Giai đoạn đầu của bệnh thường có các triệu chứng giống như cúm nhưng sau đó lại không có dấu hiệu gì trong một thời gian dài. Bệnh sẽ tiến triển khi hệ miễn dịch của bệnh nhân suy giảm, cũng là lúc bệnh nhân dễ mắc phải các loại nhiễm trùng cơ hội hoặc các khối u khác thường.

HIV/AIDS không thể chữa khỏi và không có thuốc chủng phòng ngừa. Tuy nhiên, nếu điều trị bằng thuốc kháng virus có thể làm chậm tiến trình của bệnh và giúp kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

HIV là gì?

Đầu tiên, chúng ta cần phải biết HIV không phải là bệnh mà HIV là tên của một loại virus gây tổn hại hệ thống miễn dịch của cơ thể. HIV là viết tắt của từ human immunodeficiency virus chính là virus gây suy giảm miễn dịch ở người.

Nguyên nhân của bệnh HIV là do virus HIV gây suy giảm miễn dịch ở người thuộc họ retroviridae. Khi cơ thể mắc phải thì virus HIV sống ở các tế bào quan trọng trong hệ thống miễn dịch của con người như lympho bào T hay đại thực bào, tế bào tua làm giảm mạnh số lượng tế bào dẫn tới suy giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo điều kiện cho các nhiễm trùng cơ hội khác.

Nếu không điều trị, HIV sẽ lây nhiễm và làm chết các tế bào CD4 – là một loại tế bào miễn dịch lympho T. Khi HIV giết chết nhiều tế bào CD4, khi đó hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ bị suy giảm, dễ bị mắc các loại bệnh nhiễm trùng và ung thư khác nhau.

Virus HIV là gì

AIDS là gì?

AIDS là một bệnh có thể phát triển ở những người bị nhiễm HIV. Đây là giai đoạn nặng nhất, giai đoạn cuối của HIV. Nhưng không có nghĩa là một người khi bị nhiễm HIV sẽ phát triển thành AIDS. Như vậy, một người bị AIDS thì chắc chắn bị nhiễm virus HIV, còn một người bị nhiễm virus HIV chưa chắc đã bị AIDS.

Virus HIV làm chết các tế bào CD4 của người. Một người trưởng thành khỏe mạnh bình thường có số lượng tế bào CD4 là từ 500 – 1.500 tế bào/mm3. Một người bị nhiễm HIV khi có số lượng tế bào CD4 giảm xuống dưới 200 tế bào/mm3 sẽ được chẩn đoán là mắc AIDS.

Một người cũng có thể được chẩn đoán mắc bệnh AIDS nếu như họ bị nhiễm HIV và bị nhiễm trùng cơ hội hoặc ung thư mà hiếm gặp ở những người không có virus HIV.

Quá trình tiến triển của AIDS

Người bị nhiễm HIV nếu không được điều trị thì có thể sẽ tiến triển thành AIDS trong vòng 10 năm. Hiện nay, không có cách chữa bệnh AIDS và nếu không điều trị thì bệnh nhân có thể sống thêm khoảng ba năm. Thời gian sống có thể sẽ rút ngắn hơn nếu như bệnh nhân mắc phải các bệnh cơ hội nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc điều trị bằng các thuốc kháng virus có thể ngăn ngừa AIDS phát triển.

Nếu AIDS phát triển sẽ đồng nghĩa với việc hệ thống miễn dịch của cơ thể đã bị tổn hại nghiêm trọng. Hệ thống miễn dịch đã bị suy yếu tới mức không thể chống lại hầu hết các bệnh và nhiễm trùng. Điều này làm cho bệnh nhân dễ bị mắc một loạt các bệnh, bao gồm: viêm phổi, lao, tưa miệng, nhiễm nấm trong miệng hoặc cổ họng, nhiễm Cytomegalovirus (CMV) một loại virus herpes, viêm màng não do Cryptococcus, nhiễm nấm trong não, nhiễm trùng não do ký sinh trùng Toxoplasma Gondii, ung thư, bao gồm Kaposi’s Sarcoma (KS) và ung thư hạch.

Tuổi thọ của bệnh nhân AIDS nếu không được điều trị sẽ bị rút ngắn là kết quả trực tiếp của các hội chứng trên. Hay nói cách khác đây chính là kết quả của các bệnh và biến chứng phát sinh do hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu do AIDS.

Trên đây là những kiến thức cơ bản về HIV và AIDS các bản cần phải nhớ để có thể nhìn nhận một cách đúng đắn về căn bệnh này. Chính bởi sự hiểu biết chưa đầy đủ về HIV và AIDS đã dẫn tới những định kiến, sự kỳ thị của mọi người đối với những bệnh nhân không may nhiễm HIV, AIDS; đồng thời khiến chúng ta chưa có cách phòng ngừa bệnh đúng cách.

HIV và quá trình đến AIDS là gì

Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh HIV/AIDS

HIV có mấy giai đoạn? Nhiễm HIV có 3 giai đoạn, các triệu chứng tương ứng với từng giai đoạn cụ thể của bệnh như sau:

Giai đoạn nhiễm trùng cấp tính (hay còn gọi là nhiễm trùng tiên phát):

Ban đầu, khi nhiễm HIV nguyên phát có thể không có các triệu chứng hoặc gây ra các triệu chứng không đặc hiệu tạm thời (hội chứng nhiễm virus cấp tính).

Giai đoạn này là khi mà người bệnh vừa tiếp nhận các chất dịch cơ thể từ người bị nhiễm trước đó, virus trong giai đoạn này nhân lên rất nhanh và dẫn đến có nhiều virus trong máu ngoại biên. Ở giai đoạn này, mức HIV có thể lên tới vài triệu virus trong mỗi ml máu.

Phản ứng này sẽ đi kèm với việc lượng tế bào T-CD4+ bị giảm đáng kể. Trong tất cả các bệnh nhân, thực tế mức virus này là do sự hoạt hóa của các tế bào T-CD8+ đã giết chết các tế bào bị nhiễm virus HIV, sau đó hình thành các kháng thể hoặc biến đổi huyết thanh. Phản ứng của tế bào T-CD8+ được cho là rất quan trọng trong việc kiểm soát mức virus từ cao trở thành suy giảm dần, và hồi phục số lượng tế bào T-CD4+. Phản ứng của tế bào T-CD8+ tốt sẽ làm quá trình tiến triển của bệnh chậm hơn và việc dự đoán bệnh tốt hơn, mặc dù nó không có khả năng loại trừ được virus.

Trong thời gian từ 2-4 tuần sau khi phơi nhiễm, hầu hết các bệnh nhân (80-90%) sẽ bị mắc bệnh cúm hoặc một bệnh gần giống như bệnh bạch cầu đơn nhân, hay gọi chung là nhiễm HIV cấp tính, có thể có các triệu chứng phổ biến như sốt, nổi hạch, viêm họng, phát ban, đau cơ, khó chịu, lở miệng và thực quản. Một số triệu chứng ít phổ biến hơn như nhức đầu, buồn nôn và nôn, sưng gan hoặc lá lách, giảm cân, bệnh tưa miệng và các triệu chứng thần kinh. Tùy từng người bị nhiễm bệnh mà có thể có 1 hoặc vài triệu chứng này, cũng có trường hợp không xuất hiện một triệu chứng nào. Thời gian của các triệu chứng khác nhau, trung bình sẽ kéo dài trong 28 ngày và ngắn nhất có thể là một tuần.

Vì các tính chất không rõ ràng của các triệu chứng này nên bệnh nhân thường không nhận ra dấu hiệu của nhiễm HIV. Kể cả khi bệnh nhân đi khám bác sĩ hay bệnh viện, họ cũng có thể bị chẩn đoán nhầm là mắc một trong các bệnh nhiễm khuẩn thông thường với các triệu chứng tương tự. Việc này sẽ dẫn tới hệ quả là các triệu chứng tiên phát này sẽ không được dùng để chẩn đoán nhiễm HIV, vì không phải tất cả các trường hợp bị nhiễm HIV đều xuất hiện các triệu chứng này và phần lớn lại giống với triệu chứng của các bệnh thông thường khác. Tuy nhiên, việc nhận biết hội chứng có thể quan trọng, bởi vì ở giai đoạn này bệnh nhân có thể dễ lây bệnh cho nhiều người.